Bijensterfte, oorzaken en gevolgen

TERSOAL - Een groot aantal imkers in Nederland is getroffen door een hoge bijensterfte, veroorzaakt door vervuild voedsel. Dit blijkt uit onderzoek van het Nederlands Centrum voor Bijenonderzoek (NCB). Het centrum bevestigde maandag een bericht hierover in het Friesch Dagblad.

‘Het is zeer ernstig’, vertelde Romee van der Zee, onderzoekster van het NCB. ‘Het bestuivingsseizoen begint en de imkers hebben verplichtingen aan fruitbedrijven. Er zijn alleen bij zes grote imkers al zeven- tot achthonderd bijenvolkeren gestorven’, aldus de onderzoekster. Een volk bestaat uit ongeveer 60.000 bijen.

Het voedsel is afkomstig van een bedrijf uit België en heeft volgens onderzoek een te hoog gehalte hydroxymethylfurfural. De stof zit normaal ook in bijenvoedsel, maar er zijn veel te hoge waarden gevonden in het voedsel van de getroffen bedrijven, aldus het NCB.

Bron:
http://www.volkskrant.nl/wetenschap/article1373271.ece/Hoge_bijensterfte...

---
Fries Dagblad, zaterdag, 24 april 2010
Vuil suikerwater velt bijen
Wybe Fraanje

Leeuwarden - Door vervuild bijenvoer uit België zijn de afgelopen winter vele honderden bijenvolken in Nederland gedood. Beroepsimkers verloren honderden volken, maar ook kleinere imkers hadden te maken met grote sterfte.
De oorzaak is het suikerwater Sint Ambrosiussiroop Fructobee van de Belgische exporteur De Bijenhof in Bissenhof, bij Kortrijk. Imkers gebruiken suikerwater om hun bijen ’s winters bij te voeren.
Analyse van monsters wijst uit dat het gehalte van de stof hydroxymethylforfural (HMF) in het bewuste bijenvoer veel te hoog is. Er zijn gehaltes gemeten van 476, 466, 445 en 441 mg/kg, meldt het Nederlands Centrum voor Bijenonderzoek in Tersoal, dat de monsters heeft laten onderzoeken in Duitsland. Het definitieve rapport van het Duitse laboratorium wordt komende week verwacht. Bijenvoer mag maximaal 20 mg HMF per kilo bevatten.

Te hoge temperatuur
Voor de fabricage van de siroop gebruikt de Bijenhof kristalsuiker, water en citroenzuur, verzekert bedrijfsleider Pascal des Bouvries in een eerste reactie: ,,In ieder bijenhandboek kunt u lezen dat dat het recept is.” Wellicht is bij de productie de temperatuur tot boven de zeventig graden opgelopen, wat het HMF-gehalte kan verhoogt, geeft de bedrijfsleider als mogelijke verklaring.
Voor mensen is HMF niet schadelijk. Het wordt bijvoorbeeld veel gebruikt bij de productie van frisdranken.
Ook in Fryslân en de rest van Noord-Nederland zijn imkers die door het gebruik van de Sint Ambrosiussiroop veel volken hebben verloren. Deze kleinere imkers constateren met teleurstelling dat hun seizoen in feite voorbij is. Een financiële compensatie behoort voor de beroepsimkers tot de mogelijkheden. Voor hun kleinere vakbroeders zit dat er waarschijnlijk niet in.

Bron: http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=49789

---
Wetenschappelijke informatie over HMF in bijenvoedsel:

Romée van der Zee en Lennard Pisa (2010) Bijensterfte 2009-10 en toxische invertsuikersiroop. Onderzoek naar de schadelijkheid voor bijen van Sint-Ambrosius (Fructo - Bee) Siroop, Nederlands Centrum voor Bijenonderzoek, 30 mei 2010

Blaise W. LeBlanc, Gillian Eggleston, Diana Sammataro, Charles Cornett, Renee Dufault, Thomas Deeby and Eldwin St. Cyr (2009) Formation of Hydroxymethylfurfural in Domestic High-Fructose Corn Syrup and Its Toxicity to the Honey Bee (Apis mellifera), J. Agric. Food Chem., 2009, 57 (16), pp 7369–7376. DOI: 10.1021/jf9014526

V. Ceksteryte and J. Racys (2006) THE QUALITY OF SYRUPS USED FOR BEE FEEDING BEFORE WINTER AND THEIR SUITABILITY FOR BEE WINTERING. Journal of Apicultural Science, Vol. 50 No. 1, 5-13.
http://fotb.drogon.org/library/TBH_management/sugar_syrup_analysis_feedi...

Discussie tussen Romée van der Zee (Nederlands Centrum Bijenonderzoek) en imkers over dit vraagstuk:
www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=12010

Zie ook:

www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=12210&whichpage=1

Voor uitleg over Hydroxy Methyl Furfural:
nl.wikipedia.org/wiki/Hydroxymethylfurfural

Belgisch advies (dd 15 Okt 2010) voor een maximum toelaatbaar HMF gehalte in suikersiroop:
http://www.bijensterfte.nl/nl/node/387