Bijensterfte, oorzaken en gevolgen

The National Trust has just announced a new push to encourage people across the UK to revive the practice of beekeeping. The trust is introducing 45 new hives at its properties, including one at its Northern Ireland headquarters, Rowallane on the outskirts of the Co Down village of Saintfield. After two consecutive years of torrential summer rain, Northern Ireland has run short of honey. Between 1985 and 2005, the number of honeybee colonies across the UK have plummeted by half.

In 2009, Italy's neonicotinoid-free corn sowing resulted in no cases of widespread bee mortality in apiaries around the crops. This had not happened since 1999. Francesco Panella, President of the Italian Association of Beekeepers, says: "On behalf of beegrowers working in a countryside dominated by maize crops, I wrote to the Minister of Agriculture to confirm the great news, for once: thanks to the suspension of the bee-killing seed coating, the hives in the Po Valley are flourishing again." Not true in Southern Italy, where bee mortality was high in citrus groves, which were sprayed with neonicotinoids, also used in vineyards and other crops. So what's really holding up the banning of neonicotinoids? As a beekeeper says, "A fifth grader can figure this out."

Den Haag, 12 mei 2010
Geachte Voorzitter,

Hierbij zend ik u, mede namens de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, de antwoorden op de vragen van het lid Thieme (PvdD) over onderzoeken in het kader van de voortgaande bijenvolksterfte (nr. 2010Z05814).

C.A. Brittain, M. Vighi, R. Bommarco, J. Settele, S.G. Potts, 2010

Abstract

April 20, 2010

Dear Senator – Congressman,

The enclosed video, Nicotine Bees, vividly describes a very real threat to the pollinators of our country today: systemic pesticides. Many people are unaware of the recent and profound shift in chemical pesticide application occurring in agriculture. Chemical pesticides used to be applied to a crop to control pests. With the recent advent of systemic pesticides and GMO technologies (genetically modified organisms), pests are controlled by putting the chemical control “into the crop plant tissues.”

OIE - World Organisation for Animal Health, Paris , 28 April 2010
Arthropod parasites such as Varroa mites as well as virus and bacteria infections, pesticide exposure, and poor nutrition resulting from other environmental issues linked with human behaviour, are all concomitant factors which threaten the survival of certain bee colonies worldwide. Similarly, the causes of honey bee Colony Collapse Disorder (CCD), a recently described phenomenon leading to global extensive losses of bee colonies, are unquestionably multi-factored, concluded experts of an OIE ad hoc group on diseases of honey bees.

In de weekenden van 15/16 mei en 26/27 juni staat de Honingbij (Apis mellifera) centraal in de Botanische Tuinen van Universiteit Utrecht. Dit insect staat bekend om zijn honingverzamelende capaciteiten, zijn grote volken met aan het hoofd de koningin en zijn essentiële rol in de bestuiving van planten. Maar… het gaat slecht met de Honingbij, niet alleen in Nederland maar overal ter wereld. Tijdens de Blije bijen-weekends zijn er imkers uit de omgeving van Bunnik en Houten aanwezig die u alles kunnen vertellen over (het gedrag van) de Honingbij, maar ook over de oorzaken van hun achteruitgang en de mogelijke maatregelen daartegen.

Beliën T, Kellers J, Heylen K, Keulemans W, Billen J, Arckens L, Huybrechts R, Gobin B.

Abstract
Honey bees (Apis mellifera) are the most economically valuable pollinators of fruit crops worldwide. Taking into account bees' contributions to other flowering agricultural crops, about one-third of our total diet comes directly or indirectly from bee-pollinated plants. However, in recent years there increasingly have been worrisome alarm sounds on serious bee mortalities and mysterious disappearance of bees from beehives. Among several environmental factors (e.g. climate and bee pathogens), stress factors arising from agricultural practices can potentially play a role in bee losses.

Persbericht wildebijen.nl mei 2010
Nu nog meer informatie op dé website over bijensoorten: www.wildebijen.nl.
Volken met honingbijen worden gekweekt.
Dus hoezo uitsterven, zoals vaak wordt gesuggereerd?

De informatieve website ‘Nederlandse bijen en hun relaties’ is de afgelopen maand sterk uitgebreid. Vele, rijk geïllustreerde pagina’s over solitair levende bijensoorten zijn aan het overzicht toegevoegd. Hiermee wordt nog meer informatie gegeven over deze bedreigde insecten.

De Europese Commissie wil een speciaal referentielaboratorium oprichten voor de bijenstand.

Het laboratorium moet gegevens verzamelen en analyseren over de recente bijensterfte. Daarbij gaat het met name om de omvang en de oorzaken van de sterfte. Het nieuwe lab moet begin 2011 operationeel zijn.

Ministerie LNV, 28 april 2010
Betreft Kamervragen over bijenvolksterfte door onduurzame maïsteelt

Geachte Voorzitter,
Hierbij zend ik u, mede namens de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, de antwoorden op de vragen van het lid Thieme (PvdD) over bijenvolksterfte door onduurzame maïsteelt.

Grote vraag naar informatie over bijensterfte
Vandaag is het precies een jaar geleden dat deze website www.bijensterfte.nl online ging. De site zijn we op 5 mei 2009 gestart in reactie op vele vragen die kwamen na onze brief in NRC van 2 mei 2009. Sinds dien hebben 84155 unieke bezoekers de website bezocht. De bezoekersaantallen zijn opgelopen van ca 2500 naar ca 11000 bezoekers per maand (zie grafiek). Gemiddeld bekeek elke bezoeker 4 pagina's per bezoek.

The Guardian, 1 May 2010
The world may be on the brink of biological disaster after news that a third of US bee colonies did not survive the winter
Disturbing evidence that honeybees are in terminal decline has emerged from the United States where, for the fourth year in a row, more than a third of colonies have failed to survive the winter.

Mehr als 30 % der deutschen Bienenvölker können in diesem Frühjahr kein Obst bestäuben. In einigen Gebieten sind mehr als 60 % der Bienenvölker eingegangen. Die betroffenen Bienenzüchter können den Abwärtstrend nicht mehr aufhalten. Seit der Einführung der systemischen Pestizide in der Landwirtschaft vor 10 Jahren ist die Zahl der gehaltenen Bienenvölker um mehr als die Hälfte geschrumpft. Im Nahrungsdepot der Bienenvölker finden sich mittlerweile mehr als 50 chemische Substanzen, die größtenteils aus der Landwirtschaft stammen und im Honig, streng genommen, gar nichts zu suchen haben. Einige dieser Substanzen stehen seit mehreren Jahren im Verdacht, für das weltweite grassierende Bienenvolksterben verantwortlich zu sein. Insbesondere die Neonicotinoide Clothianidin und Imidachloprid der Firma Bayer AG, verursachen seit deren Zulassung als Insektizide in Europa erhebliche Verluste bei den Imkern.

Nach Recherchen der Umweltschutzorganisation GLOBAL 2000 kommt es in Oberösterreich und der Steiermark auch heuer wieder zu einem Bienensterben durch Vergiftungen aus der Chemie im Maisanbau. Während in Deutschland und Italien Verbote zum Schutz der Bienen verhängt wurden, wurde in Österreich dieser Tage wieder mit Clothianidin gebeiztes Mais-Saatgut ausgebracht. "Wir fordern, das für das Bienensterben verantwortliche Insektengift sofort aus der Landwirtschaft zu verbannen. Solche Nervengifte gehören in den fest verschlossenen Giftschrank und nicht auf unsere Äcker", empört sich Werner Müller, Bienenexperte von GLOBAL 2000.

De Gelderlander, 1 mei 2010, door Jan Beekman

Tjeerd Blacquiere maakte zich bij imkers, en dus ook bij Jan Beekman, niet geliefd door de kritiek die hij had op de imkers ten aanzien van de bijensterfte. De Nederlandse imker kan wel degelijk bijen houden en is goed op de hoogte van wat wel en niet moet.

A state bee expert is warning of a nationwide honeybee crisis after a survey released today revealed that one-third of commercial beekeepers' colonies died over the winter, the fourth consecutive year that's happened. "These numbers are all indicators that a crisis is coming. It will reach a perfect storm, the way the credit crisis did," said Dennis van Engelsdorp, a bee researcher with the Pennsylvania Department of Agriculture. Nearly 34 percent of the country's managed honeybee colonies were lost over the winter, according to the survey of 4,331 beekeepers.That compares to losses of 29 percent in 2008-09, 35.8 percent in 2007-08 and 31.8 percent in 2006-07.

April 22, 2010

Dennis vanEngelsdorp[1], Jerry Hayes[2], Dewey Caron[3], and Jeff Pettis[4].
This is a preliminary analysis, and a more detailed final report is being prepared for publication at a later date.

The Apiary Inspectors of America (AIA) and USDA-ARS Beltsville Honey Bee Labconducted a survey to estimate winter colony loses for 2009/2010. Over 22.4% of the country’s estimated 2.46 million colonies were surveyed.A total loss of 33.8% of managed honey bee colonies was recorded. This compares to total losses of 29%, 35.8% and 31.8% recorded respectively in the winters of 2008/2009, 2007/2008 and 2006/2007.

TERSOAL - Een groot aantal imkers in Nederland is getroffen door een hoge bijensterfte, veroorzaakt door vervuild voedsel. Dit blijkt uit onderzoek van het Nederlands Centrum voor Bijenonderzoek (NCB). Het centrum bevestigde maandag een bericht hierover in het Friesch Dagblad.

An estimated 50 to 70 percent of hives kept by beekeepers died, said Cindy Kalis, spokeswoman for the Ohio Department of Agriculture. The losses are in keeping with heavy fatality rates experienced since 2006 — a year when 600,000 bee colonies in the U.S. mysteriously fled their homes and disappeared, said James Tew, Ohio State University’s state honeybee specialist. Bees annually pollinate Ohio crops worth $44 million, including berries, fruits and vegetables.

Op de website beemonitoring.org van Nederlands Centrum voor Bijenonderzoek kan men real-time de resulaten volgen van de bijenmonitor van Romée van der Zee voor het COLOS project. Nog lang niet alle imkers hebben de electronische survey ingevuld dus de resultaten zijn nog zeer voorlopig. Zie:
http://www.beemonitoring.org/StatLostCol_2009-10.aspx

Voor de eindstand zie
bijenvolksterfte Nederland 2009/2010 bedraagt 29%

Bloemrijke percelen zijn zeldzaam geworden in Brabant (België). De helft van de bijenkolonies is tijdens de winter gesneuveld. Door koude of door ziekte, dat is onduidelijk. Het zijn twee erg nadelige evoluties voor de bevruchting van de boomgaarden.

With colony collapse disorder continuing to plague commercial beekeepers in many parts of the country, University of Wisconsin-Madison experts are studying whether native pollinators can supply the insect pollination needed to form many fruits.

De Bijenstichting heeft een nieuw rapport uitgebracht vol met praktische informatie voor groenbeheerders om te helpen bij het bijvriendelijk inrichten van het openbaar groen. De Bijenstichting behartigt de belangen van wilde- en honingbijen. Eén van de oorzaken van de toenmende bijensterfte is een toenemend tekort aan stuifmeel. Stuifmeel is de belangrijkste eiwitbron in het dieet van bijen. Door de schaalvergroting in de landbouw en het steeds “netter” wordend landschap verdwijnen steeds meer groenstroken met daarin bloeiende drachtplanten. Drachtplanten zijn planten die nectar en/of pollen (oftewel stuifmeel) leveren.

Er moet een einde komen aan de massale bijensterfte die de laatste jaren voor een ware slachting onder de bijen zorgt. Dat vindt de Bijenstichting, die vanmorgen tijdens de uitzending van het VARA-radioprogramma “Vroege Vogels” is opgericht. De stichting wil in dit Jaar van de Biodiversiteit ook bij de politiek meer aandacht voor dit probleem.