Bijensterfte, oorzaken en gevolgen

Het overgrote deel van de neerslag zal in de bodem infiltreren en een hoog percentage van de neerslag zal naar de ondergrond worden afgevoerd. In het op deze wijze afgevoerde water kunnen zich opgeloste bestrijdingsmiddelen bevinden (uitspoeling). In het algemeen geldt dat zandgronden door hun chemische eigenschappen het meest kwetsbaar zullen zijn voor uitspoeling van bestrijdingsmiddelen. Dit verklaart ook waarom de bollenteelt, die zich in Nederland concentreert op een strook zandgrond van Den Helder tot Wassenaar, extreme normoverschrijdingen van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater veroorzaakt. In Nederland stroomt het grondwater van de (middel)hoog gelegen infiltratiegebieden naar de kwelgebieden, die te vinden zijn in de laagste delen van het land. Uiteindelijk zal al het grondwater via oppervlaktewaterstelsels worden afgevoerd.

De belasting van het oppervlaktewater met verontreinigende stoffen vanuit de landbouw kan langs verschillende wegen plaatsvinden. Het belang van de verschillende transportwegen is sterk afhankelijk van de waterhuishoudkundige situatie, die onder andere bepalend is voor de weg die het water aflegt en voor de verblijftijd van het water in de bodem.

Hydrologisch gezien kan Nederland globaal worden verdeeld in infiltratie- en kwelgebieden. Infiltratiegebieden worden vooral gekenmerkt doordat ze (middel)hoog gelegen zijn, er weinig waterlopen zijn en ze een diepe grondwaterstand hebben. Kwelgebieden zijn te vinden in de laagste delen van het land, hebben een dicht drainagestelsel en overwegend een ondiepe grondwaterstand. Zeer schematisch weergegeven stroomt het grondwater van de infiltratiegebieden naar de kwelgebieden, afhankelijk van de geohydrologische situatie. Uiteindelijk zal al het grondwater via oppervlaktewaterstelsels worden afgevoerd.

Wanneer overtollige neerslag of smeltwater niet in de bodem kan infiltreren en de bergingscapaciteit op het maaiveld geheel benut is, treedt oppervlaktewater-afvoer op (afspoeling). Het overgrote deel van de neerslag zal in de bodem infiltreren en een hoog percentage van de neerslag zal naar de ondergrond worden afgevoerd. In het op deze wijze afgevoerde water kunnen zich opgeloste bestrijdingsmiddelen bevinden (uitspoeling). In het algemeen geldt dat zandgronden door hun chemische eigenschappen het meest kwetsbaar zullen zijn voor uitspoeling van verontreinigingen: deze gronden zijn het armst aan bestanddelen die voor adsorptie of fixatie zorgen. Dit verklaart ook waarom de bollenteelt, die zich in Nederland concentreert op een strook zandgrond van Den Helder tot Wassenaar, extreme normoverschrijdingen van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater veroorzaakt.

Bron: Landbouw en Waterkwaliteit, Stichting Toegepast Onderzoek Reiniging Afvalwater, Den Haag
http://www.stowa-kaderrichtlijnwater.nl/uploads/publicaties2/mID_4924_cI...

Informatie over de effecten van bestrijdingsmidddelen in de bollenteelt op de waterkwaliteit:
http://mk.geog.uu.nl/homepages/aat/plaatjes-pdf/h2o-bollen.pdf

Informatie over extreme normoverschrijdingen van insecticiden in het oppervlaktewater van de bollenteelt:
http://www.bijensterfte.nl/nl/node/77

Informatie over massale bijensterfte in de bollenstreek:
http://www.bijensterfte.nl/nl/node/98

In de Benelux zijn naast bijen ook andere insectensoorten (vlinders en libellen) met uitsterven bedreigd:
http://www.bijensterfte.nl/nl/node/119